• نام انگلیسی: Nitric Acid
• استاندارد جهانی: CAS Number: 7697-37-2
• معروف به: نیتریک اسید، اسید آزوتیک
• کاربرد رایج: تولید کودهای شیمیایی، مواد منفجره، صنایع فلزی، تولید رنگ‌ها و داروها

اسید نیتریک چیست؟

اسید نیتریک یک اسید معدنی قوی با فرمول شیمیایی HNO₃ است که در حالت خالص بی‌رنگ است، اما به‌دلیل تجزیه نیتریک اسید در معرض نور و گرما، می‌تواند رنگ زرد یا قرمز به خود بگیرد. این اسید به‌شدت خورنده است و در صنایع مختلف کاربردهای وسیعی دارد.

ویژگی‌ها و مزایای

• خورندگی بالا: بسیار خورنده است و به فلزات، پوست و مواد دیگر آسیب می‌زند.
• حلالیت بالا در آب: به‌راحتی در آب حل می‌شود.
• واکنش‌دهنده قوی: در واکنش‌های شیمیایی مختلف استفاده می‌شود.

کاربردها

• تولید کودهای شیمیایی:اسید نیتریک یکی از مواد اصلی در تولید کودهای نیتروژنی مانند آمونیوم نیترات است.
• صنایع مواد منفجره:این اسید در تولید مواد منفجره از جمله تی‌ان‌تی (TNT) به‌کار می‌رود.
• صنایع فلزی:در فرآیندهای صنعتی مانند تمیزکاری فلزات و حذف اکسیدها، از اسید نیتریک برای پاکسازی سطح فلزات استفاده می‌شود.
• تولید رنگ‌ها و رنگدانه‌ها:اسید نیتریک برای سنتز برخی از رنگ‌ها و رنگدانه‌ها در صنایع رنگ‌آمیزی به کار می‌رود.
• صنایع دارویی:این اسید در تولید داروهای مختلف و مواد شیمیایی مورد استفاده در داروسازی کاربرد دارد.

نکات ایمنی و محدودیت‌های مصرف

• خطرات بهداشتی: می‌تواند باعث آسیب به پوست، چشم‌ها و دستگاه تنفسی شود. در صورت تماس با پوست یا چشم، باید فوراً با آب شسته شود.
• نگهداری: باید در ظرف‌های مقاوم در برابر خوردگی و در محیط‌های خنک و تهویه‌شده نگهداری شود.

نتیجه‌گیری

اسید نیتریک یک اسید قوی با کاربردهای وسیع در صنایع مختلف است. با توجه به خطرات و خواص خورندگی آن، باید با احتیاط و رعایت اصول ایمنی استفاده شود. این ماده در تولید کودهای شیمیایی، مواد منفجره، و بسیاری از صنایع دیگر نقش حیاتی دارد.